• Các chuyên gia của Protake Care tiếp tục với loạt bài viết của “Cẩm nang IVF” đây là phần xử lí trước và sau chuyển phôi. Hôm nay ta đến với một vấn đề mà thường gặp ở phụ nữ nó hoàn toàn dễ xử lí khi ta phát hiện sớm đó là “U Xơ Tử Cung“
  • U xơ tử cung là căn bệnh phụ khoa thường gặp ở nữ giới trong độ tuổi sinh sản, không sinh nở hoặc sinh muộn. Nhất là ở những người bị cường oestrogen, những chị em đã trải qua ít nhất một lần mang thai và sinh nở.
  • Là một bệnh lành tính, nếu được phát hiện sớm, khi kích thước của chúng còn nhỏ sẽ chữa khỏi rất dễ dàng. Nhưng khi khối u phát triển, tính mạng của chị em có thể bị đe dọa.

U xơ tử cung là gì?

  • Còn được gọi là nhân xơ tử cung, là một loại u lành tính gặp ở 20% phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ. U xơ tử cung có thể là một khối duy nhất hoặc nhiều khối khác nhau, kích thước có thể chỉ vài milimet, nhưng cũng có thể phát triển to gần đến xương ức, chiếm gần hết tử cung.
  • Khối u xơ có thể phát triển chậm chạp, nhƣng đôi khi lại rất nhanh. Vị trí của u xơ có thể: dưới niêm mạc tử cung (nằm ở mặt trong tử cung), trong lớp cơ tử cung, dưới thanh mạc tử cung (nằm ở mặt ngoài tử cung), ở đáy, thân, eo hay cổ tử cung.

Ảnh: U xơ

Nguyên nhân

  • Hiện nay nguyên nhân còn chưa rõ ràng. Yếu tố di truyền có lẽ đóng một vai trò nào đó trong bệnh này. Sự phát triển của u xơ dường như cũng chịu ảnh hưởng của yếu tố hormone, nhất là estrogen.
  • Khi estrogen trong cơ thể tăng cao, u xơ tử cung thường to ra do sự tăng sinh các sơi cơ, mô cơ ở thành tử cung. U xơ có xu hướng phát triển suốt trong giai đoạn sinh đẻ của người phụ nữ và phát triển rất nhanh.

Ảnh: Nguyên nhân u xơ

  • Trong thai kỳ khi nồng độ estrogen tăng cao nhất. Sau mãn kinh khối u xơ thường thu nhỏ lại do nồng độ estrogen suy giảm. Một số hormone khác, như progesterone, cũng ảnh hưởng đến sự phát triển của u xơ.
  • Nghiên cứu cho thấy phụ nữ béo phì, phụ nữ độc thân, hay có ít con, có kinh sớm (trước 12 tuổi) có nguy cơ bị u xơ cao hơn, phụ nữ sử dụng thuốc ngừa thai uống và nữ vận động viên điền kinh ít có nguy cơ bị u xơ.

Triệu chứng

Đến hơn 50% phụ nữ bị u xơ không biểu hiện triệu chứng. Hầu hết các u xơ tử cung được phát hiện tình cờ khi thăm khám vùng chậu định kỳ hoặc theo dõi trước khi sinh.

  • Triệu chứng đầu tiên của u xơ tử cung là ra khí hư nhiều do niêm mạc tử cung bị kích thích. Khí hư thường trong, đôi khi loãng như nước và ngày một nhiều hơn.
  • Tiếp đó, bệnh nhân bị rối loạn kinh nguyệt, thời gian hành kinh kéo dài hơn bình thường hoặc lượng máu kinh nhiều hơn, có máu cục. Khi khối u xơ đã lớn, máu kinh không ra theo chu kỳ nữa mà có thể xuất hiện bất cứ lúc nào gọi là rong huyết.
  • Tình trạng ra huyết kéo dài dẫn đến thiếu máu, khiến bệnh nhân xanh xao, choáng váng, hồi hộp, mệt mỏi, suy kiệt… Không ít trường hợp ra máu rất nhiều khi hành kinh do khối u xơ cản trở sự co bóp của tử cung, khiến tử cung bị đờ và máu chảy nhiều, gọi là băng kinh, nếu không được xử trí kịp thời sẽ nguy hiểm đến tính mạng.

Ảnh: Đau bụng dưới do tử cung co bóp mạnh

  • Kèm theo bệnh nhân có thể đau bụng dưới do tử cung co bóp mạnh để đẩy máu kinh ra ngoài hoặc đau lưng vùng thấp.
  • Khối u phát triển quá to (lớn hơn 5 cm) gây chèn ép các cơ quan bên cạnh, gây đau, bí tiểu, táo bón, rối loạn tiêu hóa…
  • Nhiều người có thể sờ thấy nhân xơ tử cứng chắc ở vùng bụng dưới vào ban đêm khi các cơ bụng được thả lỏng.
  • Trường hợp nặng hơn là khi khối nhân xơ tạo thành polyp tụt xuống âm đạo có thể sờ thấy khiến bệnh nhân bị ra máu nhiều và có cảm giác đau vướng mỗi khi sinh hoạt tình dục. Nếu lâu ngày polyp bị nhiễm khuẩn, âm đạo sẽ tăng tiết dịch, lẫn máu và mủ nên rất hôi; tình trạng nhiễm khuẩn có khi lan ngược lên tử cung, gây biến chứng nguy hiểm.

Biến chứng

  • Bệnh nhân khó có thai do u xơ gây chèn ép, làm gập vòi trứng hoặc làm bít lỗ cổ tử cung, ảnh hưởng đến sự di chuyển của tinh trùng, ngăn cản trứng thụ thai. Mặt khác khối u có thể làm biến dạng tử cung và lớp nội mạc tử cung, gây bất lợi cho sự làm tổ của trứng.
  • Thai phụ có u xơ tử cung có thể sẩy thai liên tiếp do lớp nội mạc không phát triển đầy đủ, và do buồng tử cung bị chèn ép, không phát triển to ra được hoặc sinh non, ngôi thai bất thường, rau bám ở vị trí bất thường (rau tiền đạo, rau cài răng lược). Thậm chí, những khối u to, nằm ở vị trí như eo tử cung, có thể làm cản trở hoặc tắc nghẽn gây khó khăn cho cuộc sinh, kéo dài cơn chuyển dạ có khi sản phụ không sinh được, phải mổ và có nguy cơ bị băng huyết cao hơn (do u xơ cản trở tử cung co hồi, đờ tử cung).

Ngoài ra phụ nữ làm IVF cần quan tâm đến một nguyên nhân dẫn đến sảy thai đó là đột biến gen MTHFR (Đọc bài chi tiết >>Tại Đây<<)

Ảnh: Biến chứng u xơ

  • Trong khi chuyển dạ, thai phụ bị u xơ tử cung thường làm quá trình chuyển dạ kéo dài và khó khăn. Đặc biệt những khối u to, rau tiền đạo có thể khiến thai phụ không sinh thường được mà bắt buộc phải mổ đẻ. Khi sổ rau dễ gây băng huyết do sót rau hoặc do tử cung co hồi kém.
  • Trong thời kỳ hậu sản, thƣờng là u xơ sẽ nhỏ lại, không gây biến chứng gì. Tuy nhiên, cũng có khi nó gây nhiễm khuẩn, nhất là đối với các u xơ dƣới niêm mạc.

    Những u xơ có cuống sẽ gây biến chứng xoắn và phải phẫu thuật cấp cứu.

Điều trị

  • Việc điều trị u xơ tử cung phụ thuộc vào kích thước của khối u, tuổi và nhu cầu sinh con của người phụ nữ.

Bệnh nhân còn nhu cầu sinh nở, khó có thai vì:

  1. Đối với khối u nhỏ hơn 5 cm có thể tiến hành điều trị nội khoa theo phác đồ của bác sĩ. Sau 3 tháng cần khám và siêu âm lại để đánh giá kích thước khối u để định hướng điều trị phù hợp.
  2. Đối với khối u lớn hơn 5cm, chèn ép gây khó mang thai, gây sẩy thai thì bệnh nhân được mổ nội soi bóc tách khối u xơ, bảo tồn tử cung và có thể mang thai những nên đợi 2 năm sau mới nên có thai trở lại.

Bệnh nhân đang mang thai mà có u xơ tử cung:

  • Thường không điều trị, chủ yếu là theo dõi thai nghén và có hướng xử trí tích cực để giữ thai, theo dõi thai. Những phụ nữ này thường có chỉ định mổ đẻ, trong quá trình mổ đẻ bác sĩ có thể thực hiện bóc tách khối u xơ.
  • U xơ  gây ra nhiều biến chứng ảnh hƣởng đến sức khỏe sinh sản của phụ nữ, gây khó thụ thai cũng như nhiều biến chứng thai kỳ. Với tiến bộ của y học hiện nay, u xơ hoàn toàn có thể điều trị được. Phụ nữ trong giai đoạn mang thai cần đi khám thai định kỳ đề phòng biến chứng.