Là yếu tố quyết định sự sinh sản. Tinh trùng và tinh dịch đều quan trọng nhất là đối với các đối tượng hiếm muộn hoặc đang quan tâm đến IVF, IUI gọi tắt là hỗ trợ sinh sản ARV.

Bài viết ngày hôm nay chủ yêu đi phân tích hai yếu tố đó trong những vấn đề cần xử lí trước và sau chuyển phôi.

Bạn có thể theo dõi chuyên đề “Cẩm nang IVF” >>Tại Đây<<

“Tinh trùng” và “Tinh dịch” khác nhau ở điểm nào.

  • Tinh trùng: Là tế bào sinh dục của nam giới. Là một thành phần của tinh dịch, là yếu tố quyềt định sự sinh sản. Tinh trùng của nam giới được tinh hoàn sản xuất đều đặn mỗi ngày, mỗi giờ và được lưu giữ trong túi tinh, trộn lẫn cùng với một số chất dịch khác để tạo thành tinh dịch.
  • Tinh dịch: Là dịch chứa tinh trùng. Tinh dịch được phóng thích từ cửa niệu đạo của dương vật thường vào lúc người nam đạt cực khoái và xuất tinh.

Như vậy tinh trùng và tinh dịch là khác nhau, tinh trùng là một thành phần trong tinh dịch (thiếu 2 yếu tố này nam giới sẽ gặp vấn đề) vì vậy tinh trùng và tinh dịch gần như là một. Bản thân tinh trùng là một loại tế bào sinh sản vô cùng nhỏ bé nên không thể quan sát bằng mắt thường, còn tinh dịch là chất dịch chúng ta có thể nhìn thấy khi chúng được xuất ra khỏi cơ thể.

Phân tích tinh dịch

  • Phân tích tinh dịch, còn được gọi là xét nghiệm số lượng tinh trùng, phân tích sức khỏe và khả năng sống sót của tinh trùng trong cơ thể đàn ông. Tinh dịch là chất lỏng chứa tinh trùng (cộng với các chất đường và protein khác) mà ra mắt trong quá trình xuất tinh. Một phân tích tinh dịch đo ba yếu tố chính của sức khỏe tinh trùng:
  1. Số lượng tinh trùng
  2. Hình dạng của tinh trùng
  3. Sự di chuyển của tinh trùng, còn được gọi là sự vận chuyển của tinh trùng

Ảnh: Minh họa phân tích tinh dịch

  • Các bác sĩ thường sẽ tiến hành hai hoặc ba phân tích tinh trùng riêng biệt để có được ý tưởng tốt về sức khỏe tinh trùng. Theo Hiệp hội Hóa học lâm sàng Hoa Kỳ (AACC), các xét nghiệm nên được tiến hành cách nhau ít nhất bảy ngày và trong suốt hai đến ba tháng. Số lượng tinh trùng có thể thay đổi hàng ngày. Lấy trung bình của các mẫu tinh trùng có thể cho kết quả cuối cùng nhất.

Tại sao phải trải qua phân tích tinh dịch

Xét nghiệm vô sinh nam

  • Một phân tích tinh dịch thường được khuyến nghị khi các cặp vợ chồng có vấn đề mang thai. Xét nghiệm sẽ giúp bác sĩ xác định xem một người đàn ông có vô sinh hay không. Phân tích cũng sẽ giúp xác định xem số lượng tinh trùng thấp hoặc rối loạn chức năng tinh trùng là lý do đằng sau vô sinh.

Làm thế nào để chuẩn bị cho phân tích tinh dịch

  • Trước khi làm xét nghiệm chắc chắn các Bác sĩ sẽ cho bạn biết những gì bạn nên làm để chuẩn bị cho việc phân tích tinh dịch. Nó rất quan trọng để làm theo các hướng dẫn cho kết quả chính xác.

Để có được mẫu tốt nhất:

  • Tránh xuất tinh trong 24 đến 72 giờ trước khi thử nghiệm.
  • Tránh uống rượu, cafein, cocaine…
  • Ngừng dùng bất kỳ loại thuốc thảo dược nào, chẳng hạn như St. John wort và echinacea.
  • Tránh bất kỳ loại thuốc nội tiết tố.
  • Thảo luận về bất kỳ loại thuốc nào mà bạn đang dùng với bác sĩ.

Kết quả bình thường tinh trùng

  • Sau khi mẫu tinh dịch của bạn được thu thập, kết quả xét nghiệm của bạn sẽ sẵn sàng trong vòng 24 giờ đến một tuần, tùy thuộc vào phòng thí nghiệm mà bạn đang làm xét nghiệm nên gọi điện đến các cơ sở đó trước khi đến trao đổi với bác sĩ
  • Khi bác sĩ xem xét kết quả xét nghiệm phân tích tinh trùng, có nhiều yếu tố cần xem xét. Phân tích để tìm kiếm các vấn đề sinh sản có chiều sâu hơn nhiều.

Bác sĩ sẽ xem xét từng kết quả sau đây:

Hình dạng tinh trùng

  • Một kết quả bình thường cho hình dạng tinh trùng là hơn 50% có hình dạng bình thường. Nếu một người đàn ông có hơn 50 % tinh trùng có hình dạng bất thường, điều này làm giảm khả năng sinh sản của anh ta. Một phòng thí nghiệm có thể xác định những bất thường ở đầu, phần giữa hoặc đuôi của tinh trùng. Nó cũng có thể tinh trùng có thể chưa trưởng thành và do đó không thể thụ tinh một cách hiệu nhất.

Ảnh: Hình dạng tinh trùng

Dạng di chuyển

  • Để có kết quả bình thường, hơn 50% tinh trùng phải di chuyển bình thường một giờ sau khi xuất tinh. Sự di chuyển của tinh trùng, hay sự vận động, rất quan trọng đối với khả năng sinh sản vì tinh trùng phải di chuyển để thụ tinh cho trứng. Một hệ thống tự động phân tích tinh trùng để di chuyển và đánh giá chúng theo thang điểm từ 0 đến 4. Điểm 0 có nghĩa là tinh trùng không di chuyển và điểm 3 hoặc 4 thể hiện chuyển động tốt.

pH

  • Độ pH phải nằm trong khoảng từ 7,2 đến 7,8 để đạt được kết quả bình thường. Độ pH cao hơn 8,0 có thể cho thấy người làm xét nghiệm bị nhiễm trùng. Kết quả nhỏ hơn 7.0 có thể cho thấy mẫu vật bị nhiễm bẩn hoặc ống dẫn xuất tinh của người đàn ông bị chặn.

Kích thước

  • Thể tích tinh dịch cho kết quả bình thường phải lớn hơn 2 ml. Lượng tinh dịch thấp có thể chỉ ra một lượng tinh trùng thấp để thụ tinh cho trứng. Một lượng chất lỏng dư thừa cũng có thể có nghĩa là lượng tinh trùng có mặt bị pha loãng.

Hóa lỏng

  • Phải mất 15 đến 30 phút trước khi hóa lỏng tinh dịch. Trong khi tinh dịch ban đầu dày, khả năng hóa lỏng, hoặc chuyển sang dạng nước đặc, giúp tinh trùng di chuyển. Nếu tinh dịch không hóa lỏng trong 15 đến 30 phút, khả năng sinh sản có thể bị ảnh hưởng.

Số lượng tinh trùng

  • Số lượng tinh trùng trong phân tích tinh dịch bình thường nên từ 20 triệu đến hơn 200 triệu. Kết quả này còn được gọi là mật độ tinh trùng. Nếu con số này thấp, việc thụ thai có thể khó khăn hơn.

Hình dáng

  • Bề ngoài phải có màu trắng xám và trắng đục. Tinh dịch có màu nâu đỏ có thể chỉ ra sự hiện diện của máu, trong khi màu vàng có thể chỉ ra vàng da hoặc là tác dụng phụ của thuốc.

Kết quả bất thường

  • Tinh trùng bất thường sẽ gặp khó khăn trong việc tiếp cận và xâm nhập trứng, khiến việc thụ thai trở nên khó khăn.

Kết quả bất thường có thể chỉ ra những điều sau đây:

  1. Khô khan.
  2. Nhiễm trùng.
  3. Mất cân bằng hóc môn.
  4. Bệnh, chẳng hạn như bệnh tiểu đường.
  5. Khiếm khuyết gen.
  6. Tiếp xúc với bức xạ.

Nếu kết quả của bạn ở mức bất thường, bác sĩ có thể sẽ đề nghị bạn thực hiện các xét nghiệm bổ sung. Những xét nghiệm này bao gồm:

  1. Xét nghiệm di truyền.
  2. Xét nghiệm nội tiết tố.
  3. Đi tiểu sau khi xuất tinh.
  4. Lấy một mẫu mô từ tinh hoàn của bạn(có thể tại Việt Nam).
  5. Xét nghiệm tế bào miễn dịch chống tinh trùng.

Ở các yếu tố trên. Di truyền là khó can thiệp nhất nhưng tin mừng hiện nay tại Việt Nam các bác sĩ đã có những xét nghiệm về di truyền cụ thể. Đó là đột biến về gen MTHFR (Bạn đọc chi tiết >>Tại Đây<<)

Điều trị

  • Trong cơ chế thụ thai tự nhiên thì cần hàng chục triệu tinh trùng một lần xuất tinh để có thể có con. Nhưng với các phương pháp hỗ trợ sinh sản hiện đại ngày nay. Chỉ cần có 1 tinh trùng để thụ tinh với trứng là nam giới đã có thể thỏa mãn ước mơ làm cha.
  • Tùy vào nguyên nhân không có tinh trùng ở từng trường hợp cụ thể như trên, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị thích hợp nhất.
  • Cần điều chỉnh chế độ ăn uống, sinh hoạt để tăng cường sức đề kháng, tăng khả năng sinh sản.
  • Trong ăn uống, nên chú ý bổ sung đầy đủ dưỡng chất, đặc biệt là kẽm (có nhiều trong hàu, thịt bò). Uống 5-MTHF liều 1 – 500mcg/ngày. Vitamin C (có nhiều trong cam, bưởi). Vitamin E (rau cải xanh, hạnh nhân, bơ, hạt dẻ). Coenzyme Q10 (có trong dầu cá, như cá hồi, cá ngừ).

Lưu ý tránh sử dụng acid folic với người không hấp thụ được acid folic (UMFA) đặc biệt là đối tượng bị đột biến gen MTHFR đọc chi tiết >>Tại Đây<<.

Ảnh: Đột biến gen MTHFR sẽ không hấp thụ được acid folic gây nhiều hậu quả nghiêm trọng

  • Ngoài ra, nên uống thêm các sản phẩm thực phẩm chức năng có khả năng bảo vệ cơ thể chống lại gốc tự do như: Omega 3, CoQ10. Giúp cải thiện tình trạng tinh trùng bất thường, tăng số lượng, chất lượng tinh trùng, tăng khả năng có con.
  • Thêm vào đó, cũng nên tăng cường luyện tập thể dục, hạn chế rượu bia, ngừng hút thuốc lá, tránh tiếp xúc với hóa chất độc hại.